Kedi ve Köpeklerde Cerrahinin Önemi
Veteriner hekimlik pratiğinde cerrahi, yalnızca hayat kurtaran acil müdahalelerden ibaret değildir. Aynı zamanda yaşam kalitesini artıran elektif operasyonları da kapsar. Kliniklerde en sık karşılaşılan cerrahi müdahaleler; üreme sağlığı, ortopedik sorunlar, tümör cerrahisi ve gastrointestinal sistem operasyonlarıdır.
Her vaka, doğru endikasyon, cerrahi teknik seçimi ve postoperatif bakım ile başarıya ulaşır.
🔹 En Sık Yapılan Cerrahi Müdahaleler
- Kısırlaştırma Ameliyatları (Ovariohisterektomi ve Orşiektomi)
- Kedi ve köpeklerde en yaygın elektif cerrahilerden biridir.
- Endikasyonlar: İstenmeyen gebeliklerin önlenmesi, üreme sistemi hastalıklarının (pyometra, testis tümörleri) engellenmesi.
- Hekim Notu: Minimal invaziv yöntemler (laparoskopik sterilizasyon) giderek yaygınlaşmaktadır.
- Tümör ve Kitle Eksizyonları
- Deri tümörleri, meme tümörleri ve subkutan kitleler klinik pratiğin önemli bir bölümünü oluşturur.
- Endikasyonlar: Malignite şüphesi, fonksiyonel bozukluk, ağrı veya ülserasyon.
- Hekim Notu: Histopatolojik inceleme için eksizyonel biyopsi mutlaka planlanmalıdır.
- Sezaryen Operasyonları
- Distosi vakalarında acil olarak uygulanır.
- Endikasyonlar: Fetüsün doğum kanalına uyumsuzluğu, güç doğum, uzun süren kontraksiyonlara rağmen yavru çıkmaması.
- Hekim Notu: Operasyon sonrası neonatal bakım ve anne stabilizasyonu kritik öneme sahiptir.
- Kırık, çıkık, kalça displazisi ve patella luksasyonu en sık karşılaşılan ortopedik endikasyonlardır.
- Endikasyonlar: Travma sonrası kemik bütünlüğünün bozulması, doğumsal ortopedik anomaliler.
- Hekim Notu: Plak-vida fiksasyonu, pinleme ve eksternal fiksatör teknikleri vaka bazlı seçilmelidir.
- Gastrointestinal Sistem Cerrahileri
- Yabancı cisim operasyonları, mide dilatasyon-volvulus (GDV) ve bağırsak obstrüksiyonları sık görülür.
- Endikasyonlar: Kusma, iştahsızlık, abdominal distansiyon, palpasyonda sert kitle hissi.
- Hekim Notu: Preoperatif sıvı-elektrolit dengesi mutlaka sağlanmalıdır.
- Üriner Sistem Cerrahileri
- Mesane taşları (urolithiasis), üreter tıkanmaları ve perineal üretrostomi uygulamaları bu gruptadır.
- Endikasyonlar: Kronik idrar retansiyonu, hematüri, tıkanmaya bağlı renal yetmezlik riski.
- Hekim Notu: Uygulama sonrası kateterizasyon ve enfeksiyon kontrolü önemlidir.
🧪 Cerrahi Müdahalelerde Klinik Yaklaşım
- Preoperatif Değerlendirme: Kan tahlilleri, radyografi, ultrason ve anestezi riski analizi.
- Operatif Süreç: Aseptik koşulların sağlanması, dokuya saygılı cerrahi teknik.
- Postoperatif Bakım: Ağrı yönetimi, yara kontrolü, hasta sahibinin bilgilendirilmesi.
❓ Sıkça Sorulan Sorular (Veteriner Hekimler İçin)
🔹 Kedi ve köpeklerde en sık karşılaşılan acil cerrahi hangisidir?
➡️ GDV (mide dönmesi) köpeklerde, sezaryen kedilerde en sık görülen acil cerrahi vakalarıdır.
Kısırlaştırma operasyonunda hangi teknik daha avantajlıdır?
➡️ Açık cerrahi hâlâ yaygın olsa da laparoskopik yöntemler daha hızlı iyileşme ve daha az komplikasyon sağlar.
🔹 Tümör eksizyonlarında sınır güvenliği nasıl sağlanmalıdır?
➡️ Malign şüpheli tümörlerde 2–3 cm sağlam doku marjı bırakılmalıdır.
🐾 Sonuç
Kedi ve köpeklerde cerrahi müdahaleler, günlük klinik pratiğin ayrılmaz bir parçasıdır. Kısırlaştırma, tümör eksizyonları, sezaryen, ortopedik ve gastrointestinal cerrahiler en sık uygulanan operasyonlar arasındadır. Başarı oranı; doğru endikasyon, cerrahi teknik seçimi, postoperatif bakım ve hasta sahibinin bilgilendirilmesine bağlıdır.
